Geschiedenis Honours
15 jaar Honours op de Hogeschool Utrecht – Van Excelleren naar Floreren
In 2009 begon de Hogeschool Utrecht (HU) haar reis met honoursonderwijs, als onderdeel van het landelijke Siriusprogramma van het ministerie van OCW. Dit programma ontstond als antwoord op de toen heersende ‘zesjescultuur’ in het hoger onderwijs. Het doel? Meer ruimte creëren voor studenten om te excelleren, zodat talent niet verloren zou gaan voor de kenniseconomie. De HU sloot zich aan, samen met vele andere hogescholen en universiteiten, en kreeg via het Siriusproject aanzienlijke financiering – deels afkomstig uit de gasopbrengsten van Groningen.
Siriusjaren: Start van Honoursonderwijs (2009–2014)
Binnen de HU werd vanaf het begin gekozen voor een laagdrempelige en flexibele aanpak. Waar andere instellingen honours vooral aanboden als omvangrijke programma’s met de omvang van minoren, ontwikkelde de HU een eigen 'sterrensysteem'. Dit systeem bestond uit losse honoursactiviteiten die samen konden leiden tot een honourscertificaat. Studenten behaalden ‘sterren’ in plaats van studiepunten; vijf sterren vormden de opmaat naar het honourscertificaat. De sterren stonden voor verschillende vormen van leerervaringen, zoals verdieping, verbreding en maatschappelijke betrokkenheid. In 2014 werd zelfs een zesde ster toegevoegd, zodat studenten nog meer flexibiliteit kregen in hun leerroute.
De focus lag in deze beginjaren op excelleren: het identificeren en stimuleren van de hoogst presterende studenten binnen de zes voormalige faculteiten van de HU. Na afloop van het Siriusproject in 2014 werd het honoursprogramma ondergebracht bij het Programma Onderwijsinnovatie.
Van Faculteiten naar Instituten (2017)
Een grote verandering vond plaats in 2017, toen de HU haar structuur reorganiseerde. De zes faculteiten maakten plaats voor twintig instituten. Hierdoor werd honoursonderwijs ondergebracht bij deze instituten en ging het aantal honourscoördinatoren van zes naar twintig. Dit leidde tot nieuwe mogelijkheden, maar ook tot uitdagingen in afstemming en coördinatie. De aanpak bleef flexibel en inclusief: honours was er juist niet alleen voor de ‘beste’ studenten, maar voor iedereen die zichzelf verder wilde ontwikkelen.
HU-brede Ontwikkeling en Meer Verbinding (2019–heden)
In 2019 kreeg honours op de HU een HU-breed budget vanuit HUGS (HU Gemeenschapsvorming en Studentbetrokkenheid). Daarmee werd de basis gelegd voor interdisciplinair honoursonderwijs en communityvorming. Tegelijkertijd kreeg honours een duidelijke ‘proeftuinfunctie’ binnen de HU: het werd een plek waar studenten én docenten konden experimenteren met nieuwe vormen van leren en onderwijs.
In 2021 werd een nieuwe visie en strategie geformuleerd: verdieping, verbreding en verbinding vormden de kern. De HU introduceerde het profiel van de why-professional: een student die zich bewust is van zijn of haar drijfveren en waarden, en vanuit die basis wil bijdragen aan de samenleving. Deze visie sluit aan bij bredere maatschappelijke bewegingen, zoals de Inner Development Goals (IDGs) – een persoonlijk ontwikkelraamwerk als aanvulling op de Sustainable Development Goals.
Honours werd steeds nadrukkelijker gezien als een plek waar studenten niet alleen kennis verdiepen, maar ook zichzelf leren kennen, zingeving vinden en persoonlijke groei doormaken. Het programma draagt bij aan studenten welzijn, motivatie en zelfs het voorkomen van uitval.
Polaris – Een Nieuwe Fase van Gemeenschapsvorming (2023–heden)
Een recente ontwikkeling is de oprichting van Polaris, de eerste HU-brede honoursstudievereniging. Polaris ontstond vanuit de wens van studenten om sterker verbonden te zijn met anderen buiten hun eigen opleiding. De vereniging faciliteert ontmoetingen, inspiratie en kennisuitwisseling tussen honoursstudenten van verschillende opleidingen – van Associate degree tot master. Polaris is vernoemd naar de Poolster, die reizigers over de hele wereld hielpen met het navigeren; een vaste gids aan de hemel, als metafoor voor richting en zingeving.
Honours Vandaag: Van Uitzondering naar Verbinding
Anno 2025 is honours op de HU niet langer een programma voor enkel de beste studenten, maar een inclusieve leeromgeving voor nieuwsgierige en gedreven studenten die willen groeien – van excelleren naar floreren. Het draait niet om competitie, maar om persoonlijke ontwikkeling, gemeenschapszin en maatschappelijke impact. De jaarlijkse verkiezing van ‘Honoursstudent van het jaar’ werd in 2025 on hold gezet, als teken van de bredere verschuiving: minder nadruk op uitblinken, meer op samen leren en ontwikkelen.
Bronnen
- Siriusprogramma (2009–2014), Ministerie van OCW
- Interviews met Annelies Riteco, o.a. in Trajectum (2024)
- HU Honours Strategie 2021
- HU Interne notities en presentatie 15 jaar honours (2024)
- Polaris-oprichtingsdocumenten (2023–2024)
- Onderzoek onder honoursstudenten en -alumni, onder leiding van Hanke Drop (2024)
- HU Honours Event “15 jaar Honours”, november 2024
- HU Website en interne communicatie over HUGS en honoursprogramma's
